Ziołolecznictwo czy inaczej fitoterapia to dział medycyny naturalnej zajmujący się leczeniem ziołami. Polega na stosowaniu leków roślinnych, zarówno w profilaktyce, jak i leczeniu różnorodnych chorób. Preparaty stosowane w medycynie naturalnej (zielarstwie i ziołolecznictwie) mogą przybierać różne formy. Z ziół i roślin leczniczych wytwarza się najczęściej: nalewki, maści, tabletki, wyciągi i syropy.

Produkcja leczniczych substancji ziołowych polega zwykle na wytworzeniu maceratu z danej rośliny (lub maceratów różnych roślin, które następnie zostają połączone) z użyciem alkoholu lub bez. Fitoterapia wykorzystuje leki roślinne, czyli takie, w których substancją czynną są rośliny, części roślin lub ich kombinacje.

Lecznicze właściwości ziół i roślin zostały dostrzeżone już przez najdawniejsze znane nam cywilizacje i posiadają długą tradycję i sprawdzoną skuteczność, a postęp nauk przyrodniczych i medycznych ostatecznie ugruntował pozycję ziołolecznictwa jako z jednego najważniejszych działów medycyny naturalnej i farmakologii.

Stosowanie leczniczych wyciągów z ziół wpływa na ogólną poprawę naszej kondycji i samopoczucia. Jest doskonałym sposobem na poprawienie trawienia, podniesienie odporności organizmu czy też zapewnienie sobie wzrostu sił witalnych. Preparaty ziołowe są bogate w witaminy i antyoksydanty, a także mikro- i makroelementy. Fitoterapię można stosować profilaktycznie, przeciwdziałając wystąpieniu schorzeń. Można ją również stosować leczniczo w terapii wielu chorób.

W sensie czysto leczniczym, zielarstwo i ziołolecznictwo wykorzystuje się m.in. w celu cofania objawów różnych chorób skórnych. Wyciąg z kwiatów rumianku, stosowany zewnętrznie przynosi ulgę w przypadku problemów skórnych, działa przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie. W przypadku oparzeń słonecznych i niewielkich zranień skóry świetnie sprawdzą się produkty na bazie kwiatu nagietka. Leki roślinne stosuje się również w celu wsparcia pracy układu odpornościowego.

Tutaj świetnie sprawdzą się leki zawierające wodny wyciąg z liści aloesu drzewiastego. Leki te stosowane w czasie infekcji przyczyniają się do jej krótszego przebiegu, a stosowane cyklicznie pomagają budować odporność na przyszłość, dzięki czemu rzadziej chorujemy. Inną rośliną wspierającą pracę układu odpornościowego jest jeżówka purpurowa.

Leki zawierające tę roślinę są zalecane podczas terapii przeziębienia oraz kiedy chcemy zmniejszyć swoją podatność na infekcje w czasie wzmożonych zachorowań. Leki roślinne mają również inne zastosowania. Kwiatostan głogu jest wykorzystywany do produkcji leków wpływających korzystnie na układ krążenia. W przypadku niewydolności żylnej i problemów z żylakami stosuje się wyciąg z owoców kasztanowca, a u osób zagrożonych nadciśnieniem wyciąg z ziela jemioły.

Wyciąg z bluszczu ma działanie wykrztuśne i może być stosowany przy chorobach infekcyjnych układu oddechowego. Korzeń kozłka lekarskiego wskazuje działanie uspakajające. Takie same właściwości ma melisa lekarska, chmiel a także passiflora (męczennica cielista). Leki roślinne wspomagające proces trawienia mogą być oparte m.in. na bazie owoców kopru, liści mięty czy też korzenia mniszka lekarskiego.

Za pomocą odpowiednio dobranych wyciągów z ziół można również leczyć takie dolegliwości, jak bezsenność, bóle pleców, wzdęcia, nudności, biegunki i zaparcia. Co ciekawe, fitoterapia jest także skuteczną metodą radzenia sobie z bardziej skomplikowanymi problemami zdrowotnymi.

Jednym z wielu schorzeń, którego rozwój może być powstrzymany po wdrożeniu fitoterapii, są hemoroidy, które wiążą się z bólem i podrażnieniem okolic ujścia przewodu pokarmowego. Zalecane jest wówczas przemywanie bolesnych miejsc wyciągami z nagietka lekarskiego, rumianku, oczaru wirginijskiego i kory dębu. Ulgę przynoszą również doustnie stosowane preparaty z owoców kasztanowca zwyczajnego oraz ruszczyka kolczastego.

Fitoterapia pomaga także na rozstępy. Przeciążona skóra potrzebuje nawilżenia i samo smarowanie jej dowolnymi olejami może być wyjątkowo efektywne. Jeszcze lepsze rezultaty przynosi dodanie do oleju wyciągu z odpowiednich ziół. Taki naturalny kosmetyk nie tylko pięknie pachnie, ale również doskonale radzi sobie z problemami skórnymi.

Fitoterapię można stosować równolegle z farmakologią kliniczną. Jest wiele schorzeń w przebiegu, których warto zastosować razem leki syntetyczne i roślinne, na przykład przeziębienie, choroby dróg moczowych. W przypadku wątpliwości warto uprzednio skonsultować się z fitoterapeutą lub naturopatą.